ख्यातिप्राप्त साहित्यकार धरणीधर कोइरालाका सहोदर नाति तीस वर्षीय अर्पण कोइरालाको जीवनमा अहिलेसम्म चार युवती आए, तर खुश्बु ओलीको आगमनचाहिँ उनको जीवनको सबैभन्दा ठूलो घाउको खाटा बनेर रहने भयो । ०३९ कात्तिक २४ गते काठमाडौंमा जन्मिएका अर्पणले माध्यमिक तहसम्मको शिक्षा पूरा गर्न अनेकौँ विद्यालय चहार्नुप-यो । त्रिभुवन आदर्श मावि फर्पिङ, मेरीगोल्ड, ज्ञानोदय, भीएस निकेतनमा पढेका उनले प्रवेशिका परीक्षा उत्तीर्णचाहिँ भोजपुरबाट गरेका हुन् । कम्प्युटर एप्लिकेसनमा स्नातक उनले निदरल्यान्डबाट एपीडीएमएसमा स्नातक गरेका छन् । लन्डन स्कुल अफ साइन्स एन्ड टेक्नोलोजीबाट इन्टरनेसनल बिजनेस म्यानेजमेन्ट स्टडिजमा प्रिएमबीएस कोर्स पनि अर्पणले गरेका छन् । जीवनमा व्यवसायी बन्ने लक्ष्य लिएका उनी भन्छन्, ‘कसैको दुःख देख्न सक्दिनँ, व्यवसाय त गरिन्छ र सेवामुखी ।’ खुश्बुले धोका दिएपछि अर्पण केही समय निकै छटपटिए, अब सम्हालिएका छन् । गत साता घटना र विचारको कार्यालयमा आइपुगेका अर्पणलाई हाम्रा संवाददाताले प्रश्न गरे– जीवनमा कतिजना युवतीसँग तपाईंको प्रेम भयो ? उनले सीधा जवाफ दिए– चारजनासँग ।
० सबैले तपाईंलाई छोडे कि सबैलाई तपाईंले ?
– कसैलाई मैले छोडेँ, कतिपयले मलाई छोडे, दुई परिवारमा कुरा नमिलेर पनि छुट्नुप-यो । अन्तिममा चाहिँ म आफैँ असफल भएको हुँ । मसँग नाम जोडिएको मानिसचाहिँ सायद सफल हुनुभयो ।
० तपाईंले अन्तिममा प्रेम गरेको मान्छेको नाम के हो ?
– नाम लिएर कसैको बद्नाम गर्ने मेरो मनसाय छैन ।
० देश/दुनियाँलाई थाहा छँदै छ त !
– मलाईचाहिँ थाहा भएन ।
० बिर्सेको हो कि बिर्सन चाहेको मात्र ?
– बिर्सन चाहन्छु, केही हदसम्म सफल भएको पनि छु ।
० तपाईंको विचारमा प्रेम के रहेछ त ?
– विश्वास, ट्रस्ट, फेथ । कानुन अन्धो भनेजस्तै प्रेम पनि अन्धो हुँदोरहेछ ।
० जीवनको लक्ष्य के बनाउनुभएको छ ?
– लक्ष्मीप्रसाद देवकोटका शब्दमा ‘उद्देश्य के लिनु उडी छुनु चन्द्र एक । हजुरबा (धरणीधर कोइराला)को कविता छ, ‘भो भयौ अति सुत्यौ, अब जाग ।’
० तपाईंको चन्द्रमा चाहिँ के हो नि ?
– मैले गरेको कामबाट मेरा वरिपरिकाहरूको भोकप्यास मेटिने काम हुनुपर्छ, बस् त्यही हो ।
० समाजसेवी बन्ने ?
– नाम जे पनि हुन सक्छ । व्यापारी, लेखक, समाजसेवी जे पनि हुन सक्छ । कम्तीमा म र मेरो देश अन्धकारमा नरहोस् ।
० तपाईं त अहिले कुनै खुश्बु नामकी युवतीको पूर्वप्रेमी भनेर मात्र चिनिनुहुन्छ नि ?
– उहाँको एउटा अन्तर्वार्ता हेरेको थिएँ । उहाँले मलाई एउटा दुव्र्यसनी मात्र हो बाँकी केही होइन भन्नुभयो । त्यसको जवाफ दिइरहन आवश्यक ठान्दिनँ ।
० खुश्बुको के कुराबाट तपाईं आकर्षित हुनुभएको थियो ?
– समाजप्रतिको उहाँको लगाव आकर्षणको एउटा पक्ष हो । ‘मिस टिन’ बनेपछि उहाँले दिएको अभिव्यक्तिले पनि मलाई आकर्षित गरेकै हो । उहाँको मुहारको सौन्दर्यले पनि मलाई अवश्य आकर्षित ग-यो ।
० अब कसैसँग तपाईंको प्रेमयात्रा सुरु होला ?
– अब गाह्रो छ ।
० पहिले महिला सती जान्थे, तपाईं प्रेमिकाकै नाममा सती जान लाग्नुभएको ?
– होइन, यो अहिलेको कुरा हो, भोलि जे पनि हुन सक्छ ।
० मान्छेको जीवनमा प्रेम हुन्छ र टुट्छ पनि, तर कसैको नाममा अल्झिरहनु उचित हो ?
– उचित होइन र एकदमै होइन ।
० किन अल्झिरहनुभएको त ?
– अल्झेको छैन । समय मात्र लिइरहेको छु । पाठ राम्ररी पढिरहेको छु ।
० यो प्रेम प्रकरणमा के–के गुमाएँजस्तो लागेको छ ?
– विश्वास गुमाएँ, ठूलो कुरा शिक्षा पाएँ ।
० मोरङतिरका कोइरालाहरू नेपालमा कति प्रधानमन्त्री–मन्त्री भए, तपाईंकै हजुरबुबाकै पनि ठूलो साहित्यकार तथा कविका रूपमा देशका नाम छ, अरू कतिपय पनि यहाँ के–के बने–बने, तपाईं आफूचाहिँ के बनेँ भन्ने लाग्छ ?
– म यतिञ्जेलसम्म केही बनेको रहेनछु, अबचाहिँ मान्छे बनेँ भन्ने लाग्न थालेको छ ।
० योभन्दा अगाडि मान्छे हुनुहुन्नथ्यो ?
– दुनियाँको स्वरूपमा त मान्छे नै थिएँ, तर दुनियाँको नजरमा रहेनछु । यहाँ मान्छे कहलिन दुनियाँको हेराइ या बुझाइमै मान्छे हुनुपर्दोरहेछ ।
० अहिले आएर यो कुराको अनुभूति कसरी भयो ?
– यसको अनुभूति त्यतिबेला भयो जब मैले अत्यन्त विश्वास गरेका केही पात्र मबाट टाढिए । त्यस्तो पात्र भन्नाले घर–परिवारका सदस्य हुन सक्छ, प्रेमी–प्रेमिका पनि हुन सक्छ । आफूले सोच्दै नसोचेको पात्रबाट पनि यस्तो व्यवहार हुनेरहेछ भन्ने तथ्य भोगाइसँगै मलाई यस्तो अनुभूति हुन पुग्यो ।
० तपाईंका विश्वासका पात्रहरू सबै टाढिए त ?
– आजका दिनमा त्यही भन्नुपर्छ ।
० त्यसोभए आजका दिनमा तपाईंसँग कोही पनि नजिक छैनन् ?
– खासै छैनन् । तर, मेरा आमाबुबा हुनुहुन्छ । दिदी–भिनाजु, आन्टी…।
० यो देशमा अरू केही तपाईंका नजिक छन् जस्तो लाग्दैन ?
– लगभग लाग्दैन । नलागेरै यस्तो कुरा गर्नुपरेको हो ।
० यस्तोसँग किन र कसरी उजाडियो हँ तपाईंको मन ?
– मैले सबैलाई विश्वास गरेँ, त्यसको प्रतिफल यस्तो हुँदोरहेछ ।
० सबैलाई विश्वासचाहिँ किन गर्नुभयो त मनै उजाडिने गरी ?
– विश्वास भन्ने कुरा गर्नु नै उपयुक्त होला भनेर मैले विश्वास गरेँ, तर अरूहरूले विश्वास गरेनन् ।
० अरूले विश्वास गर्नुपर्छ भन्ने छ र कसैलाई पनि ?
– छैन–छैन, आवश्यक छैन । म नै गलत रहेछु । यही अनुभव अहिले भयो र त ‘मान्छे’ भएजस्तो लाग्यो अब ।
० मान्छे हुँदा र नहुँदाको बीचमा के फरक पाउनुभयो त तपाईंले ?
– मान्छे नहुँदा धेरै मान्छे सल्बलाउँदा रहेछन् यो मान्छे हो भनेर । तर, आजको दिन मान्छे हुँदाचाहिँ कोही नहुने रहेछन्, एक्लै गर्नुपर्दोरहेछ भन्ने लाग्न थालेको छ ।
० अब गर्नचाहिँ के गर्नुहुन्छ त ?
– त्यस्तो अदर्शवादी कुरा केही सोचेको छैन । आफ्ना लागि एउटा निवास बनाउँछु र त्यसपछि जे–जस्तो सक्छु… सानोतिनो व्यवसाय गर्नुपर्ने देखेको छु । विश्वासिला पात्र यहाँ नभए पनि विदेशमा छन् साथीभाइहरू, उनीहरू सहयोग गर्न तयार छन् ।
० बास बस्ने ठाउँ नै छैन र अहिलेसम्म तपाईंको ?
– नभएको होइन– छ, तर आफू बस्नलायकको बनाउँदै छु ।
० कहाँ बनाउने सोच्दै हुनुहुन्छ नि तपाईंको चाहनाको घर ?
– फर्पिङ, जुन स्वर्गीय कवि धरणीधर कोइरालाले स्थापित गर्नुभएको थियो, त्यहीँ गर्ने सोच बनाएको छु ।
० तपाईंले ‘आफू बस्नलायक’ भन्ने शब्द प्रयोग गर्नुभयो, आफू बस्नलायकचाहिँ के–के भएपछि हुन्छ भन्ने तपाईंको बुझाइ हो नि ?
– अरू जुन सुविधा भए पनि नभए पनि कम्पाउन्डवालचाहिँ लगाउनैप-यो, एउटा सेक्युरिटीको व्यवस्था हुनुप-यो । किनकि, यहाँ आफू मर्ने डर होइन कि आफ्नैले मार्लान् भन्ने डर बढ्ता छ । यसरी सेक्योर भएर आफ्नो फ्यामिली र कम्तीमा यसो फ्रेन्डस्लाई आश्वस्त पार्न सकुँ कि मैले गर्दा कसैलाई पनि हानी नपुगोस् ।
० त्यो सेक्युरिटी जो राख्नुहुन्छ, त्यो मान्छे राख्नुहुन्छ कि रोबोट ?
– त्यो त मान्छे नै राख्छु नि ।
० मान्छे नै राख्ने हो भने त कसरी विश्वास गर्नुहुन्छ त फेरि ?
– बाहिरबाटै साथीहरूले ‘ब्ल्याक क्याट्स’ सेक्युरिटीको प्रबन्ध गरिदिने वचन दिएका छन् । मेरा लागि साथीहरूले त्यो पठाइदिँदा एक प्रकारले विश्वस्त हुन सकिएला ।
० यसरी तपाईंलाई सेक्युरिटी गार्डको प्रबन्ध गरिदिने साथीहरूचाहिँ विश्वास गर्न सकिने जमात नै हो त ?
– एकदम हो भन्ने लाग्छ ।
० कसरी नि ?
– विशेष परेको बेला सहयोग दिने साथीभाइ भएकाले विश्वास र भरोसा गर्दै आएको हुँ ।
० भविष्यका अन्य योजनाचाहिँ के छन् नि तपाईंका ?
– चितवनमा एउटा सिगरेट फ्याक्ट्री खोल्ने सोचअनुसार काम अघि बढाउँदै छु । एउटा एयरलाइन्स पनि दर्ता गरेको छु । त्यसका लागि एनओसी लिने प्रोसेस अघि बढाउँदै छु । आफ्नो नाममा होइन अरूकै नाममा, आफू सल्लाहकारजस्तो भएर काम गर्छु ।
० लगानी आफ्नो गरेर नामचाहिँ अरूको कि कसो ?
– लगानी म गर्दिनँ, साथीभाइले नै गर्छन् । मचाहिँ सल्लाहकार मात्रै रहन्छु । मसँग त त्यात्रो पुँजी नै छैन त कहाँबाट गर्छु ?!
० अनि यस्तो कामबाट तपाईं आफू कसरी लाभान्वित हुनुहुन्छ त ?
– मैले राम्रो सल्लाह, सुझाव र आफ्नो ठाउँबाट मद्दत दिएबापत उनीहरूलाई फाइदा हुने भएपछि डेफिनेट्ली म पनि लाभान्वित भइहाल्छु नि ।
० साहित्य वा राजनीतिमा जानेचाहिँ इच्छा छैन तपाईंलाई ?
– साहित्यमा छ, राजनीतिमा चाहिँ छैन ।
० राजनीतिसँग चाहिँ किन यस्तो बेलगाव नि ?
– राजनीति मैलो छ, त्यसैले ।
० तपाईंजस्तो युवाले त राजनीतिको मैलो देखेर डराउने हो त ? सफा गर्न लागिपर्नुपर्ने पो हो त !
– हाम्रो यहाँको राजनीतिलाई कुनै साबुनले पनि धुन सक्दैन जस्तो लाग्छ ।
० राजनीति सफा हुँदैन भन्ने नै तपाईंको निष्कर्ष हो ?
– हन्ड्रेड पर्सेन्ट यही निष्कर्ष छ मेरो त । कमसेकम आजको दिनसम्मको अवस्थाका आधारमा भन्नुपर्दा त यही भन्नुपर्छ ।
० राजनीतिलाई फोहोर देख्ने तपाईं पनि कोइराला, देशको राजनीतिको केन्द्रीय स्थानमा पनि कोइराला ! यो कस्तो संयोग हो नि ?
– खै कस्तो संयोग भन्ने ! जे होस्, आजको दिनसम्म हेर्दाचाहिँ कोइराला नै केन्द्रमा भए पनि राजनीतिको मैलो सफा होला भन्ने लागेको छैन, भोलिका दनमा उहाँहरूले गर्नुभएछ भने त म के भनुँ ?
० भोलि केही गरी राजनीति सङ्लिएछ भने राजनीतिमा लाग्नुहुन्छ ?
– राजनीति त मलाई मनै पर्दैन । र, यो सङ्लिने त देख्दिनँ म ।
० अनि, साहित्यमा लाग्न त आफूसँग लेखकीय क्षमता आवश्यक पर्छ, तपाईंलाई त्यो आत्मविश्वास छ त लेखक बन्ने ?
– मेरी दिदीले गाइड गर्छु भन्नुभएको छ, हेरौँ के–के हुन्छ ।
० भविष्यमा वैवाहिक जिन्दगी बिताउने योजना बनाउनुभएको छ कि छैन नि तपाईंले ?
– आजसम्म बनाएको छैन, भोलिको कुराचाहिँ थाहा छैन ।
० भोलिबारे सोच्दैसोच्नुहुन्न ?
– स्थिति नै छैन नेपालमा ।
० त्यसो भए अघिका सारा योजनाचाहिँ किन त, भोलिको सुनिश्चितता नदेख्ने मान्छेले घर, व्यवसायजस्ता कुरा सोचिरहनु आवश्यक थियो र ?
– सपना त देख्न पाउनुप-यो नि ! सपना देख्नु कुनै अपराध त होइन होला ।
० सपनामै बाँच्न चाहनुहुन्छ तपाईं ?
– भनिहालेँ, यहाँको वातावरण नै यस्तै छ ।
० प्रेम गरेरै आफ्नो निकै सम्पत्ति गुमाउने व्यक्तिका रूपमा तपाईंबारे धेरैले चर्चा गर्छन् नि, गुमाएकै हो त ?
– हो । प्रेमका लागि साढे तेह्र करोड र सात लाख गुमाइयो ।
० कसरी गुम्यो त यत्रो रकम ?
– इन्डिया, युरोप, बैंकक, लन्डन आदि ठाउँमा साथीभाइ थिए, भ्रमण गरियो–गराइयो । खै, सिद्धियो !
० पैसाचाहिँ कहाँबाट आयो त, सबै पैत्रिक नै हो कि …?
– पैत्रिक त तीन करोडजति मात्रै होला । अरूचाहिँ साथीभाइकै सहयोग र विश्वासबाट प्राप्त भएको थियो, त्यही गुमाइयो । मेरा सहयोगी साथीभाइको नाम लिएर उहाँहरूलाई अप्ठ्यारो पार्न चाहन्नँ । तर, इन्डियामा पाँच हजार करोड रकम टर्नओभर हुने कम्पनीको मालिक पनि मेरो साथी छ, वेस्ट बंगालमा दिनको ६ करोड आईसीको दैनिक व्यापार हुने (आम्दानी नै दैनिक डेढ करोड आईसी हुन्छ) व्यक्ति पनि मेरा साथी छन् । यस्ता साथीहरूले परेको बेला मलाई सहयोग गर्नुहुन्छ भन्ने विश्वास कायम छ ।
० ती साथीहरूबाट तपाईंको नाममा अरू कसैले फाइदा उठाएछन् होइन त त्यसो भए ?
– सोझै फाइदा उठाएको भन्नुभन्दा पनि मेरो विश्वासमा कतै होटल बुक गरिदिनुभयो होला, कति फ्लाइट टिकट किनिदिनुभयो होला, कतै पच्चीस लाखको रक्सीको बोतल खोलिदिनुभयो होला, कतै सपिङ गरिदिनुभयो होला । यस्तैमा त हो खर्च भएको ।
० आफ्नो तीन करोड भनेकोचाहिँ नगद हो कि जिन्सीसहित ?
– चल–अचल गरेर त्यति गुमाएको हुँ ।
० तपाईंले यसरी प्रेमको नाममा खर्च गरेकोमा तपाईंको मातापिताको प्रतिक्रिया के छ त ?
– मातापितासँग प्रतिक्रियाका लागि फगत् आँसु थियो, तर त्यो आज छैन ।
० आज किन छैन त आँसु ?
– आज त फेरि छोराले गर्छ भन्ने विश्वास छ उहाँहरूमा । छोराले गर्छ भन्ने आधारका लागि ठाउँ–ठाउँमा लगेर देखाइसकेको छ, चिनाइसकेको छ । कसरी बस्छ भारतमा छोरो भनेर छर्लङ्गै पारिदिएकाले पनि मप्रति उहाँहरूभित्र विश्वास जागृत भएको छ ।
० मातापितामा चाहिँ भविष्यमा छोराले केही गर्छ भन्ने विश्वास जागेछ, तर छोरामा भने भविष्यप्रति आशा र विश्वास नै छैन ! कुरा कसरी मिल्यो त ?
– आजमा चल्ने हो, भोलि त के हुन्छ भनी किटान गर्नै नसकिने परिवेश छ त म के भनूँ ? आफू मर्ने होइन आफ्नैले मार्लान् भन्ने डर छ । त्यसैले भोलिको के भरोसा ?
० तपाईं आफ्नैहरूबाट यति धेरै आतङ्कित किन बन्नुभएको ?
– नेपाल यस्तो मुलुक हो कि जहाँ दश रुपैयाँ कमाउनलाई दिनभरि मिहिनेत गर्नुपर्छ । अर्थात् त्यत्ति कमाउनका लागि पूरै फोकस हुनुपर्ने मानिस थुप्रै देखिएको छ । उनीहरूका लागि अन्य सुख–सुविधाका साधन त दूरको कुरा । यस्तो समाजमा तपाईंले तिनलाई पचास रुपैयाँ दिनुभयो भने ‘लौ योसँग त प्रशस्तै रहेछ, लुट्नुप-यो’ भन्ने सोचेर उल्टै तिनले तपाईंको ज्यान नै लिन सक्दारहेछन् । भोगाइबाट बुझिएको कुरा हो यो ।
० यस्तो भोगे–देखेको व्यक्ति तपाईं, अब आफूजस्ता युवाहरूलाई के गर्नु या नगर्नु भन्ने सुझाव दिनुहुन्छ त ?
– अन्धकारमा नबस्नु ! सारमा यत्ति हो मैले युवा साथीहरूलाई दिने सुझाव ।
० यहाँ अन्धकार छ, हट्दैहट्दैन भन्नुहुन्छ तपाईं, अनि अन्धकारमा नबस्नु भनेर के गर्ने ? के देशै छोड्नु भन्ने ?
– देश छोड्नु भन्ने होइन, हरेक कुरालाई मिहीन ढङ्गले बुझ्न खोज्नु, कसैले चकलेट र सुन्तला खुवाएर गलत फाइदा उठाउन खोज्ला, त्यतातिर नलाग्नु । आफ्नु खुवी चिनेर त्यसअनुसार मिहिनेत गरी कमाउनतिर लाग्नु, लोभलालचमा नफस्नु । यस्तो सुझाव दिन सकिन्छ ।