✍ सुरेन्द्र सुवेदी, काठमाडौं

राष्ट्रिय गौरवको आयोजना घोषित गरिएको मध्यपहाडी राजमार्ग सरकारी बेवास्ताका कारण अबको सात वर्षमा पनि पूरा नहुने देखिएको छ । सुदूरपूर्वको पाँचथर चेवा भञ्ज्याङदेखि बर्दियाको झुलाघाटसम्म १ हजार ८ सय ७९ किलोमिटर लामो यो लोकमार्ग निर्माणमा सरकारले बजेट कट्टा गरेपछि यो वर्ष करिव ६० किलोमिटरमात्र सडक कालोपत्रे हुने देखिन्छ ।

गत वर्ष ९ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ यो लोकमार्गमा विनियोजन भएको थियो । चालु वर्षभने घटाएर ३ अर्ब ९० करोड रुपैयाँमात्र विनियोजन भएकोले करिव ६० किलोमिटरमात्र सडक कालोपत्रे गर्न सकिने लोकमार्गका कर्मचारीहरूको भनाइ छ ।

‘गत वर्ष १ सय ५० किलोमिटर सडक कालोपत्रे गरिएको थियो, यो वर्ष भने मुस्किलले ६० किलोमिटर होला’– एक इन्जिनियरले भने । यो राजमार्गमा हालसम्म भौतिक प्रगति ७३ प्रतिशत र लगानी भने ७७ प्रतिशत भइसकेको राजमार्गका प्रवक्ता इन्जिनियर सुरजहरि अधिकारीले घटना र विचारलाई बताए । प्रवक्ता अधिकारीका अनुसार यो लोकमार्गमा पर्ने १ सय ३७ पक्की पुलमध्ये १ सय २ निर्माण पूरा भएका छन् ।

यो लोकमार्ग भूबनोटका आधारमा त्यति उत्तम छैन, जसकै कारण निरन्तर मर्मत र सम्भार गरिरहनु पर्ने हुन्छ । प्रवक्ता अधिकारीका अनुसार स्थानीय तहले सर्भे र नाप नक्साविना जथाभावी सडक खन्नेक्रमकै कारण लोकमार्गमा बाढी, पहिरोले दैनिकजसो सडक खण्डमा क्षति भइरहेको छ । लोकमार्गमाथिबाट जथाभावी सडक खन्दा वर्षात, बाढी र पहिरोले लोकमार्गमा भेल पस्ने, गेग्य्रान थुप्रने र केही खण्ड भने बगाउने नै गरिरहेको छ । त्यसतर्फ सरोकार निकाय र स्थानीय तहले समयमै ध्यान नदिए लोकमार्गमा थप खर्च बढ्ने देखिन्छ ।

यस्तै, लोकमार्गलाई जोडेर स्थानीय तहका वडा र उपभोक्ता समितिहरुले शाखा सडक निर्माण गर्नेक्रम बढेको छ । यसबाट लोकमार्गमा थप क्षति भइरहेको छ । त्यसरी खनिएका कच्ची सडकबाट भेल, बाढी र गेग्य्रान थुप्रिँदा मर्मत र सभ्भारमा थप खर्च जुटाउनु पर्ने समस्या बढ्दो रहेको छ ।

पूर्व र पश्चिमका झण्डै २ सय १५ वटा बस्ती अर्थात ग्रामीण गाउँ जोड्ने लक्ष्यका साथ यो राजमार्ग निर्माण थालिएको हो । र, सकेसम्म बस्तीहरु जोड्दै जानेक्रममा सडकको दूरी पनि बढी भएको हो । नत्र, यसको समग्र दूरी करिव १ हजार ३ सय किलोमिटर हाराहारी हुने बाग्लुङका युवा धनबहादुर मगरले अनुमान सुनाए ।

यो राजमार्गको फिदिमदेखि बर्दियासम्म १० वटा नमूना शहर निर्माणको योजना पनि छ । भवन निर्माण विभागले जिम्मा लिएको ती शहरको निर्माणका लागि पनि काम भइरहेको लोकमार्गका अधिकारीहरू बताउँछन् ।