यता केपी ओली नेतृत्वको सरकार विस्थापित हुँदा उता भारतीय सञ्चारमाध्यमहरूले अति प्रसन्नताका साथ यस घटनालाई उच्च् महत्त्व दिएका छन् । नेपालका गतिविधिमा चासो राखे पनि नेपाललाई खासै ‘स्पेस’ नदिने भारतीय सञ्चारमाध्यमले यसपटक भने बडो जोडदारले स्थान मात्र दिएका छैनन्, ‘गज्जब भयो’ भनेर खुसी नै सार्वजनिक गरेका छन् । कसैले सादा समाचार त कसैले विश्लेषणसहितका समाचार दिएर नेपालको पछिल्लो राजनीतिक विकासक्रमलाई महत्त्व दिएका छन् । समाचारको सुरुवात, भाषा र अन्त्य फरकफरक भए पनि प्राय: सबै मिडियाले माओवादी नेता प्रचण्डको प्रशंसा गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओलीको आलोचना गरेका छन् ।
हिन्दुस्तान टाइम्समा प्रकाशित विश्लेषणको शीर्षक नै ‘नेपालका प्रधानमन्त्री ओलीको बहिर्गमन, भारतको पुनरागमन’ भन्ने रहेको छ । प्रमलाई छाता ओढाइरहेको तस्बिरसहित प्रकाशित विश्लेषणमा लेखिएको छ, ‘सन् १९९५ मा ओलीले भारतसँगको हाइड्रो परियोजना सम्झौता गर्दा ठूलो गुन लगाएका थिए, तर पछि भारतविरोधी बने । माओवादी खुला राजनीतिमा आएपछि प्रचण्डसँग बिग्रिएको सम्बन्ध पछि माओवादीलाई साइजमा ल्याउन ओलीलाई नै प्रयोग गरिएको थियो । तर, ओली सैद्धान्तिक रूपमा पुरातनवादी भएकोले उनले नेपालको विविधता विशेषगरी मधेसीलाई समेट्न चाहेनन् । ओली सेना र व्यापारीहरूबाट घेरिएका थिए, जो सङ्घीयता चाहँदैनन् । उनी आरक्षणविरोधी हुन्, यतिसम्म कि एकपटक भारतीय कूटनीतिज्ञसँग ओलीले सीधै भनेका थिए– त्यसो भए क्रिकेटमा पनि आरक्षणले काम गर्छ त ?
ओली प्रधानमन्त्री भएपछि नेपाल सिक्किम र भुटान बन्न सक्ने भन्दै अति राष्ट्रवादी बन्ने कोसिस गरे । उनले मधेसीलाई भारतीय एजेन्ट भने । अति राष्ट्रवादको सहारा लिएर पहाडे पुरातनवादीहरूलाई मात्र खुसी बनाउने काम गरे । उनको राजीनामाले तराई र पहाडबीच मेलमिलाप गराउनेछ, जुन ओलीले दबाएर राखेका थिए । यसले नेपाल र भारतको राजनीतिक परिदृश्यमा भारतको पुनरागमन गराएको छ । नेपालको राजनीतिमा भारतको ऐतिहासिक भूमिका उल्लेख गर्दै हिन्दुस्तान टाइम्सले लेखेको छ– तर, विगत दुई वर्षदेखि परिस्थिति बदलियो । नेपालका राजनीतिक इलिटहरूले मधेसीलाई अलग राखेर संविधान ड्राफ्ट गर्न थाले । नयाँदिल्लीलाई अप्ठ्यारो पर्यो । श्रीलङ्काजस्तो स्थिति आउने हो कि भन्ने डर पनि थियो । प्रधानमन्त्री मोदीले सबैलाई मिलाएर सहमतिमा संविधान जारी गर्न भने । तर, नेपाली नेताहरू जो सबै नै पहाडी वर्गका थिए, उनीहरू आफ्नो प्रभुत्व स्थापित गर्न चाहन्थे । उनीहरूले भारतले नियन्त्रण गर्न चाहेको देखे । तिनले भारत र मधेसीलाई पाखा पार्दै संविधान ल्याएरै छोडे । त्यसपछि काठमाडौंलाई दबाब दिन सीमा बन्दलगायतका प्रदर्शन भए । ती कार्य भारतले ‘इम्पोज’ गरेको भनियो, तर भारतले इम्पोज होइन ‘सपोर्ट’ मात्रै गरेको थियो । काठमाडौंका राजनीतिकर्मीहरू त्यसपछि राष्ट्रियता र स्वाधीनताका कुराहरू गर्न थाले । उनीहरूले भारत र मधेसीलाई गाली गरे । यो सब गराउने केपी ओली थिए ।
मे महिनामै उनलाई हटाउन प्रचण्ड सहमत भएका थिए । यसको मुख्य कारण एमालेको बढ्दो हैसियत र युद्धकालका मुद्दा थिए । प्रचण्ड युद्धकालका मुद्दालाई लिएर सुरक्षित थिएनन् । नेपाली काङ्ग्रेसले प्रचण्डलाई प्रधानमन्त्री स्वीकार गर्यो । कांग्रेस र प्रचण्ड यी दुईका बीच कुराकानी गराउन भारतको उत्साहबद्र्धक भूमिका थियो । जसले ओलीलाई सरकारबाट बाहिर्याउन मद्दत गर्यो । यद्यपि प्रचण्डले त्यतिबेला सोचाइ बदलेर फेरि पनि एमालेसँगै बस्ने निर्णय गरे । त्यसो गर्नुमा चीनको भूमिका थियो ।
दिल्लीले प्रचण्डको रुचि बुझ्यो, उनी पछाडि पारिएका वर्गका लागि काम गर्न सक्छन् । त्यसपछि एमालेलाई दिएको सहयोग फिर्ता लिने निर्णय भयो । यो कुरामा पनि नेपाली काङ्ग्रेसले साथ दियो । एमाओवादी र नेपाली काङ्ग्रेस यी दुवै दलले मधेसी सरोकारलाई साथ दिने प्रतिबद्धता गरेका छन् । केपी ओलीले राष्ट्रियता देखाएर असफलता छोप्न कोसिस गर्दै राजीनामा दिए । मधेसीलाई ‘अन बोर्ड’ गर्न संविधान संशोधन गर्नुपर्छ । त्यतिबेला पार्टीहरूको साथ चाहिन्छ । ओली विपक्षमा हुन्जेल त्यो सहज छैन । १८ महिनाभित्र निर्वाचन गर्नुपर्छ, त्यतिबेला पनि दलहरूबीच एकता चाहिन्छ ।
सन् २००८/०९ मा प्रचण्डलाई हटाउँदा भारतले केपी ओलीको साथ लिएको थियो, अहिले ओली हटाउन दिल्ली प्रचण्डसँग नजिक भएर काम गरिरहेको छ । परीक्षा अझै बाँकी छ कि आउने सरकारले दिल्लीसँग कस्तो सम्बन्ध राख्ने हो ।
हिन्दुस्तान टाइम्सकै लाइनमा टाइम्स अफ इन्डिया, एसिया टाइम्सलगायतले समाचार प्रकाशित गरेका छन् । टाइम्स अफ इन्डियाले चीननजिक केपी ओलीले भारतलाई पटक्कै भाउ नदिएको उल्लेख गरेको छ । प्राय: सबै मिडियाले प्रचण्डलाई भारतनजिक भनी उल्लेख गरेका छन्, कतिले प्रचण्डसँगको सम्बन्ध अब माओवादी खुला राजनीतिमा आउनुअघि जस्तै गरी अघि बढेको भनेका छन् । नेपालविज्ञ भनेर दाबी गरिएका प्राध्यापक एसडी मुनीले ओलीको कार्यकाल भारतविरोधी कार्यकाल भएको बताएका छन् । नेपालसम्बन्धी टेलिभिजन छलफलहरूमा पनि ओलीलाई भारतविरोधी र प्रचण्डलाई भारतनजिक भनी टिप्पणीहरू गरिएका छन् ।
प्रतिक्रिया