✍ सुनिल उलक

लियोनार्ड दा भिन्ची शायद धेरैले नाम नसुनेको पनि हुन सक्छ, तर मोनालिसाको चित्र भने धेरैले मन पराएको वा देखेका हुन सक्छन् । फ्रान्स घुम्न पुगेका जो कोही पनि मोनालिसाको चित्र हेर्नकै लागि पनि एकपटक लुभ्र म्यूजियम पुगेकै हुन्छन् ।

उनै लियोनार्ड दा भिन्चीको सन् १५१९ को मे २ तारिखका दिन निधन भएको थियो । उनका थोरैमात्र कलाकृति विश्वमा भेटिन्छ । भिन्चीले कतिवटा चित्र कोरे भन्ने यकिन भएको छैन । कतिपय उनले कोरेका चित्र नष्ट भइसकेका छन् भने कतिपय भने अज्ञात नै रहेका छन् । उनका १५ वटा चित्रले नै उनी विश्वप्रख्यात बनेका छन् ।

सन् २०१७ को नवम्वर १५ मा उनको एउटा चित्र लिलामीमा राखियो । यो चित्र एक अज्ञात ब्यक्तिले खरिद गरे । त्यसपछि यो चित्रको चर्चा संसारभर भयो । यो चित्रको मुल्यले संसारको सबैभन्दा महँगो चित्रको रुपमा नाम राख्न सफल भएको थियो ।

यो कलाकृति ६० वर्षअघि केवल ५६ डलरमा बिक्री भएको थियो । ब्रिटिस संग्रहक फ्रान्सिक कुकको संग्रहमा रहेको यो चित्र कुकको नातिले केवल ५६ डलर (४५ पाउण्ड)मा सन् १९५८ मा बिक्री गरेका थिए । सन् २००५ मा १०,००० डलरमा बिक्री भयो । यसमा अमेरिकी लिलाम संस्था क्रिस्टीको संलग्नता थियो ।

यसपछि पनि क्रिस्टिकै सहयोगमा धेरैपटक किनबेच भयो । अन्तमा यस चित्रलाई २०१७ मा आइपुग्दा ४५ करोड ३१ लाख २५ हजार डलर (४६४० करोड रुपैयाँ) मा अज्ञात ब्यक्तिले किने । पछि थाहा भयो यो चित्र साउदीका युवराज मोहम्मद विन सलमानको लागि किनिएको थियो । अझ पछि थाहा भयो कि यो चित्र अबुधावीको संस्कृति तथा पर्यटन विभागका लागि किनिएको हो ।

यो चित्र थियो भिन्चीको साल्वटोर मुंडी । वास्तबमा साल्वटोर मुंडी इसा मसिहको चित्र थियो, र सम्भवतः भिन्चीको अन्तिम चित्र पनि थियो । यो चित्रलाई प्रख्यात चित्र मोनालिसाको पुरुष रुप हो पनि भनिन्छ । दाहिने हातले क्रसको मुद्रा देखाएको छ भने बाँया हातले एउटा शिशाको गोलो क्रिस्टल समाएको छ ।

सन् २०१७ मा बिक्री भएपछि लामो समय अज्ञात रहेको यो चित्र सन २०१९ को जुनमा एक पत्रकारले युवराजको ब्यक्तिगत नौकामा सजाइएको देखे । धेरैको खुलदुलीको विषय बन्यो, आखिर निजी नौका (डुङ्गा)मा सजाउनको लागि साउदी युवराजले यति धेरै मुल्य किन तिरे होलान् ? तर पछि साउदी अरबको संस्कृति विभागले यस चित्रका लागि संग्रहालय नै बनाएर राख्ने घोषणा भयो । तथापि, हालसम्म भने यो प्रदर्शित भइसकेको छैन । सम्भवतः सन् २०२४ को अन्तबाट यस चित्रलाई अबुधावीको एक नयाँ संग्रहालयमा सबैका लागि प्रदर्शनमा राखिनेछ । यसपछि भने यो पनि मोनालिसा राखिएको लुभ्र संग्रहालय जस्तै प्रख्यात हुनेछ ।